مقبره مومنه خاتون یکی از بناهای تاریخی شهر نخجوان می باشد که در محدوده ی غربی این شهر واقع شده است و امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری آذربایجان تبدیل شده است. نخجوان بخشی از جمهوری آذربایجان می باشد که با جمعیت 450.000 نفر به شهر بدون کرونا معروف شده است و از سمت جنوب با ایران هم مرز می باشد، همین امر سبب شده که شهرنخجوان مورد توجه ایرانیان قرارگیرد و در پی آن به مقاصد گردشگری ایرانی ها بدل شود. ما در تایسیز پرواز اولین و بهترین مجری برگزاری تورهای نخجوان هستیم که با داشتن تجربه فراوان در زمینه گردشگری و شناخت شهرنخجوان می توانیم مشاوره مناسب برای خرید تور و انتخاب هتل در نخجوان را در اختیار شما عزیزان قرار بدهیم . ناگفته نماند که تور لیدرهای ما حتما شما را به بازدید از آرامگاه مومنه خاتون تشویق می کنند .
تاریخچه مقبره مومنه خاتون به قررون وسطی برمیگردد، بله کاملا درست متوجه شدید. این سازه ی تاریخی آرامگاه مادر اتابک نصرت الدین محمد بن ایلدگز جهان پهلوان می باشد که به دوره حکومت اتابکان در آذربایجان باز می گردد. مقبره مومنه خاتون در سال 1186 میلادی در شهر نخجوان ساخته شده است و به دلیل اینکه تنها آثار باستانی مهمی می باشد که از آن زمان باقی مانده است به عنوان میراث مهمی از تاریخ آذربایجان نام برده می شود. شمس الدین الدانیز بنیانگزار جمهوری آذربایجان دستور به ساخت این مقبره بر روی قبر همسرش مومنه خاتون داده است و ساخت آن در سال 582 هجری قمری به پایان رسید. برخی از محققان گفته اند که شمس الدین الدایز و همسرش مومنه خاتون به همراه پسرشان محمد جهان پهلوان، هر سه در سردابه این مقبره دفن شده اند که احتمالا سنگ قبر آن ها به سرقت رفته است. نقاشی هایی که در قرن 19 کشیده شده اند بر این امر حکایت میکنند که مقبره های تاریخی و مسجد نیز در اطراف این آرامگاه وجود داشته اند که امروزه وجود خارجی ندارند. ناگفته نماند که مومنه خاتون در زمان حیات خود نقش مهمی در حکومت داشته است و از آن به عنوان یک مشاور سیاسی یاد می شود.
نمای مقبره مومنه خاتون یک برج به صورت منشور با 10 ضلع می باشد به همراه دو پنجره که هنگام بازدید از آن به طور کامل خود نمایی می کنند. در دیواره برج یک ورودی مستطیلی با طاق دیده می شود که در بالای آن یک کتیبه به خط کوفی نوشته شده است که ترجمه آن به زبان فارسی جمله ی زیبای (ما می میریم، اما فقط باد پشت سر ما باقی می ماند. ما می میریم اما فقط کار به عنوان یک هدیه باقی مانده است)خوانده می شود.
نمای داخلی مقبره مومنه خاتون برعکس نمای بیرونی آن که یک 10 ضلعی است، شکلی دایره وار دارد که زیبایی به خصوصی به آن بخشیده است. در داخل مقبره مومنه خاتون از تزیینات زیادی استفاده نشده است و تنها چهار مدال گرد که با نوشته ها به سبک کوفی پوشانده شده و اشکالی هندسی به شکل ستاره که با نام الله مزین شده اند. امروزه این اثر تاریخی همواره گردشگران تور آذربایجان را به خود جلب میکند و به دلیل قدمت بالایی که دارد شهرت یافته است.
معماری مقبره مومنه خاتون توسط آجمی بن ابوبکر انجام شده است. در طراحی این مجموعه سبک کوفی بسیار خودنمایی میکند استفاده از آجر، نقش و نوشته ها در نمای برج به همراه رنگ آبی فیروزه ای کاملا این سبک را نمایش می دهد.این برج به شکل 10 ضلعی طراحی شده است و 34 مترمربع ارتفاع دارد که بر اثر فرسایش طی گذر زمان به 25 مترمربع تبدیل گشته است. این مکان از مهمترین مقبره های نخجوان می باشد که بر روی یک سرداب بنا گردیده است. مقبره مومنه خاتون دارای یک پایه با قطر 83 متر مربع می باشد که به صورت حلقه دورتا دور آن را گرفته است و با سنگ های دیوریت قرمز رنگ به قطر بیش از ۵۰ سانتیمتر تزیین و زیباسازی شده است. بر روی دیواره آن نوشته هایی به چشم میخورد به سبک کوفی که درباره تاریخ و اشخاصی که این مقبره را ساخته اند اینگونه میگویند، این مقبره توسط فرهیختگان جهان، پیروز عادل و بزرگ شمس الدین نصرت الاسلام و المسلمین ساخته شده است. در معماری مقبره مومنه خاتون از آجرهای فیروزه استفاده شده است و بیشتر تزئینات هندسی روی سطوح برج از ستارگان چند نقطه ای تشکیل شده و خطوط از آنها پخش شده است. کتیبه های دیگری نیز در مقبره مومنه خاتون دیده می شوند که به احتمال زیاد این کتیبه ها متونی از سوره یاسین در قرآن هستند.
بازسازی مقبره مومنه خاتون با شعار حمایت از میراث فرهنگی در سال های 1999 میلادی الی 2003 میلادی انجام گرفته است. همچنین این اثر تاریخی جایگاه ویژه ای در میان مردم کشورآذربایجان دارد، به طوری که در حدود دو دهه قبل تصویر آن بر روی اسکناس های رایج در این کشور خودنمایی می کرده است. مقبره مومنه خاتون در سال 1998 میلادی اهمیت به سزایی یافت و در سازمان یونسکو به ثبت جهانی رسید. جالب است بدانید که محل دفن مومنه خاتون زیر ساختمان است اما ورودی به آن وجود ندارد.
محوطه بیرونی مقبره مومنه خاتون تعدادی آثار باستانی وجود دارد که به موزه در فضای بازمعروف است ولی هیچ اطلاعاتی از قدمت و جزئیات آن ها وجود ندارد. با توجه به قدمت مقبره مومنه خاتون می توانیم حدس بزنیم که این مجسمه های سنگی نیز از قدمت بالایی برخوردار است. محوطه بیرونی مقبره مومنه خاتون دارای فضای باز و سرسبز است که برای پیک نیک مکان مناسبی می باشد. گردشگران تور نخجوان جالب است بدانید که دمای هوا درنخجوان با تهران تفاوت چندانی ندارد ولی در شب هنگام کمی خنک تر است. پیشنهاد میکنیم قبل از رفتن به این شهر زیبا حتما سفرنامه به نخجوان را مطالعه کنید تا سفری خوش را برای خود و عزیزانتان رغم بزنید.
موقعیت مکانی مقبره مومنه خاتون در غرب شهر نخجوان می باشد که به دلیل مشهور بودن آن موقعیت مکانی دقیق اش در صفحات گوگل و اپلیکیشن های مسیر یابی در دسترس است. همچنین مقبره مومنه خاتون با نام رسمی مقبره نخجوان نیز شناخته می شود.
اگر قصد گشت و گذار در اطراف مقبره مومنه خاتون را دارید و میخواهید از جاذبه های گردشگری نخجوان دیدن کنید می توانید از موزه فرش که فقط 350 متر مربع تا آرامگاه فاصله دارد، شروع کنید و بعد از موزه سنگی به استادیوم آراز بروید که در دو کیلومتری آرامگاه قرار دارد.
آدرس آرامگاه مومنه خاتون
آذربایجان، نخجوان، خیابان بویوکدوز، مقبره مومنه خاتون
