کلیساهای آذربایجان غربی

از دیرباز مردم تمام نقاط دنیا به دلایل مختلف مجبور به مهاجرت و ترک وطن بوده اند و ایران به دلیل شرایط مناسب از بسیاری جهات مقصد مناسبی برای مهاجران به ویژه کشورهای هم مرز بوده. یکی از اقوامی که در زمان صفویه و پس از آن به صورت گروهی به ایران وارد شدند و در آن مقیم شدند ارامنه ی ارمنستان بودند که ابتدا در استان آذربایجان غربی سکنی گزیدند. پس از مدتی برای برگزاری آیین و اجتماعات به ساخت کلیساها پرداختند و امروزه این کلیساها به مکان هایی برای جذب گردشگر تبدیل شده است. برخی از این کلیساها به دلایل مختلفی از جمله معماری و سبک ساخت خاص، دفن رجال مهم یا قدیسان برجسته ی ارمنی یا مسیحی و غیره نسبت به دیگر کلیساها بیشتر مورد توجه و بازدید مسافران قرار می گیرند. یکی از این کلیساها کلیسای ننه مریم، شرق آشور یا مارت مریم است که در ایام مختلف سال میزبان افراد زیادی ست که به مقاصد مختلف برای بازدید از آن به ارومیه رهسپار می شوند و دیگر نام مهمی که در کلیساهای آذربایجان وجود دارد کلیسای طاطائوس می باشد که آن هم از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است. برای آشنایی با ویژگی های مهم این مکان های دیدنی با ما در ادامه همراه باشید.

کلیسای ننه مریم

این کلیسا به پندار برخی مورخان و پژوهشگران بعد از کلیسای بیت اللحم در سرزمین فلسطین، قدیمی ترین کلیسا در دنیاست و شاید این ویژگی آن را در زمره ی اماکن مذهبی مهم برای هموطنان غیر مسلمان و البته تمام گردشگران قرار می دهد. این بنای سنگی و آجری با روایت های متنوع و متعددی که پیرامونش گفته و شنیده می شود احتمالا به دوره ی آشوری ها بازمی گردد اما سبک معماری آن شبیه سازه های دوره ی ساسانیان است. بعضی محققان بر این باورند بنای اولیه آتشگاه و معبدی زرتشتی بوده و در این باره داستان هایی روایت می کنند که موبدان زرتشتی این عبادتگاه را ساخته اند و در آن به نیایش می پرداختند اما اطلاعات موثق و دقیقی در این زمینه به دست نیامده. کلیسای ننه مریم که در گذر سال ها در مسیر حوادث مختلف تاریخی بارها تخریب یا ویران شده، مورد مرمت و بازسازی های بسیاری هم قرار گرفته که در آخرین آن ها برج کلیسا به آن اضافه شده. تزیینات پیچیده ای در کلیسای ننه مریم وجود ندارد اما نقاشی ها و تابلوهای حضرت مریم و عیسی مسیح در ساختمان کلیسا از مواردی ست که توجه بازدید کنندگان را به خود جلب می کند. مصالح به کار رفته در کل بنا آجر و سنگ و گچ است و نمای بیرونی به نظر نمای جذابی ست، پنجره های عمودی بلند و تقریبا باریک روی دیوار به ویژگی های ظاهری بنا زیبایی دیگری اضافه می کنند. هموطنان ارمنی در ایران و به خصوص آذربایجان کم تعداد نیستند و کلیساهای زیادی برای مراسم های مذهبی و نیایش ها و گردهمایی های شان ساخته شده.

کلیسای طاطائوس

شهر ماکو مانند بسیاری از شهرهای دیگر استان آذربایجان غربی میزبان یکی از کلیساهای زیباست که با نام کلیسای تادئوس، قره کلیسا یا طاطائوس شناخته می شود. این نام برگرفته از نام یکی از حواریون و یارهای عیسی مسیح است که در آن دفن شده است و اولین کلیسای مسیحیان در ایران است. قدمت آن به سده ی هفتم می رسد و شامل دو قسمت است که یکی از آن ها قدیمی تر و دیگری سال ها بعد از آن ساخته شده است. یکی از دلایلی که به این کلیسا قره کلیسا به معنای کلیسای سیاه به زبان ترکی گفته می شود، سنگ های سیاه دیوار های بیرونی در قسمت قدیمی تر این بنا است. اما بنای دیگری با شکل متفاوت تر در دوره ی قاجار به آن اضافه شده و شکل تکمیل شده ی امروزی اش را تشکیل داده است و اندازه ی آن را بسیار بزرگتر از قبل کرده است. از لحاظ تزیینات بسیار پر تزیینات و پر جزییات است، از نقاشی ها و نگاره های قدیسان و حواریون عیسی مسیح و روحانیون برجسته گرفته تا گل و بوته ها و نقش های مینیاتوری. ارامنه و مسیحیان زیادی به همراه مبلغان دینی و سفیران این ادیان برای بازدید از این اثر بی بدیل به ایران سفر می کنند. طاطائوس از حواریون حضرت عیسی بود که در سال 40 میلادی به ارمنستان سفر می کند و دین مسیحیت را تبلیغ کرده و برای ترویج آن کوشش می کند و شخصیت و تلاش های او برای مسیحیان مورد احترام و دوست داشتنی ست. کلیسای طاطائوس ماکو طی تاریخ پر فراز و نشیبی که پشت سر نهاده بارها مورد غارت قرار گرفته و یا طی زلزله ها و جنگ ها تا مرز نابودی پیش رفته است اما با مرمت دوباره و دوباره مورد رسیدگی قرار گرفته و ارزشمندی اش را ارج نهاده اند.